Veiligheid, handhaving en crisisbeheersing

In april 2023 heeft de gemeenteraad het Integraal Veiligheidsplan Amstelveen 2023-2026 vastgesteld. Het IVP bevat het lokale meerjaren veiligheidsbeleid. Het IVP benoemt de volgende prioriteiten:

• Continueren structurele daling high impact en veelvoorkomende criminaliteit;
• Aanpak woonoverlast;
• Integrale aanpak overlastgevende personen met verward/onbegrepen gedrag;
• Een veilig en eerlijk ondernemersklimaat;
• Vergroten weerbaarheid kwetsbare jeugd en bieden alternatief voor criminele carrière;
• Kwetsbare groepen bewust en weerbaar maken om risico’s van gedigitaliseerde criminaliteit en cybercrime te beperken;
• Voorkomen, verstoren en waar mogelijk stoppen van ondermijning.

Integraal Veiligheidsplan Amstelveen 2023-2026 (IVP)
Het meerjaren veiligheidsbeleid kent een landelijke, een regionale en een lokale uitwerking. Landelijk zijn de beleidsdoelstellingen voor de taakuitvoering van de politie vastgesteld in de Veiligheidsagenda. Deze doelstellingen zijn richtinggevend voor het Regionaal Veiligheidsplan 2023-2026 (RVP). Dit plan bevat de gezamenlijke ambities van de  gemeenten in de politie-eenheid Amsterdam, de politie en het Openbaar Ministerie. Conform de Politiewet 2012 stelt de gemeenteraad eens in de vier jaar de lokale kaders van het veiligheidsbeleid vast in een IVP.
De prioriteiten uit het IVP werken we samen met onze partners uit in actieplannen. Naast de prioriteiten, die in deze periode extra aandacht krijgen, voeren we ook de reguliere "going concern"- taken uit en hebben we structurele aandacht voor het op orde hebben en houden van de structuur voor rampenbestrijding en crisisbeheersing.

Trends en belangrijke ontwikkelingen
We constateren nog steeds een afname van zichtbare criminaliteit zoals High Impact Crimes (HIC) en een toename van minder zichtbare criminaliteit zoals ondermijning, cybercriminaliteit en gedigitaliseerde criminaliteit (bijvoorbeeld phishing). Een exact beeld van de omvang blijkt lastig te maken onder meer omdat slachtoffers lang niet altijd aangifte doen. Het verhogen van de aangiftebereidheid is een aandachtspunt. Extra aandacht voor de aanpak van gedigitaliseerde criminaliteit en cybercrime blijft daarom in 2024 noodzakelijk. We zetten daarom structureel in op voorlichting en bewustwording van inwoners en ondernemers, ook voor de meer traditionele vormen van babbeltrucs.
We leven in een zeer dynamische tijd met een flinke mate van onvoorspelbaarheid waarin maatschappelijke vraagstukken en ontwikkelingen een grote impact (kunnen) hebben op de veiligheid en het veiligheidsgevoel van inwoners. Denk hierbij aan het klimaat, krapte op de woningmarkt of de opvang van (grote) groepen nieuwkomers. Ook zien we een toename van (de complexiteit van) veiligheidsvraagstukken rond personen met verward of onbegrepene gedrag. Dit kan leiden tot polarisatie in de samenleving waarbij inwoners  tegenover elkaar en/of de overheid komen te staan.
Ondermijning is een containerbegrip. Ondermijnende (drugs)criminaliteit heeft zijn weerslag in de hele samenleving en tast de rechtstaat aan via geweld, intimidatie en vergelding (bijvoorbeeld explosieven aan panden), mensenhandel, afpersing ondernemers, het ronselen van jongeren voor criminele doeleinden en dergelijke. Juist vanwege de complexiteit van de aanpak is het noodzakelijk om bestuurlijke middelen in te zetten naast het strafrecht. Informatiedeling en samenwerking, via onder meer het RIEC, blijven hierin de belangrijke uitgangspunten om ondermijning te voorkomen, te verstoren of te beëindigen. Op lokaal niveau richten wij onze aanpak specifiek op het verbeteren van onze informatiepositie, analyseren en aanpakken van fenomenen zoals mensenhandel/illegale prostitutie en aanpak hennep.

Veiligheidspartners
Naast de directe partners als politie en het Openbaar Ministerie is er inmiddels een hechte jarenlange en onmisbare samenwerking met het Regionaal Expertise en Informatiecentrum (RIEC), het regionaal Actiecentrum Veiligheid en Zorg (AcVZ) en het regionale Platform Veilig Ondernemen (PVO). Aan het RIEC en het AcVZ verstrekken de gemeenten financiële bijdragen. Het PVO is sinds vanaf 2023 volledig Rijks gefinancierd.
De Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland (VrAA) is belast met de coördinatie op de voorbereiding en inzet bij rampen en crises, waarbij de brandweer in financiële zin een groot onderdeel is. De VrAA kent een Gemeenschappelijke regeling die in 2024 wordt geactualiseerd. Voor de VrAA is in het kader van een toekomstbestendige financiering in verband met een veranderende taakstelling en toekomstige opgaven voor 2024 en verder een ten opzichte van voorgaande jaren verhoogde bijdrage opgenomen naast de jaarlijkse indexering, waarmee de gemeenteraad eerder al heeft ingestemd.  Daarnaast subsidieert de gemeente voor specifieke taken, zoals woonoverlast en zorg voor slachtoffers een aantal partner waaronder BeterBuren en Slachtofferhulp.

Handhaving openbare ruimte
De vraag naar toezicht en handhaving in de openbare ruimte is onvermijdelijk groot, mede vanwege de hoge druk op de politiecapaciteit. Prioritering blijft daarom heel belangrijk terwijl handhaving op het water een belangrijke extra taak is geworden. In het HandhavingsUitvoeringsProgramma (HUP) wordt de basis voor deze prioritering vastgelegd waarbij flexibiliteit aanwezig is om in te springen op belangrijke plotselinge onderwerpen maar telkens een keuze blijft in de te stellen prioriteiten. Vanaf dit begrotingsjaar is extra budget beschikbaar voor de oprichting van een bestuurlijk interventieteam. Hiermee komt extra budget/capaciteit beschikbaar voor een meer efficiënte en effectieve (informatiegestuurde) handhaving. Ook zal in dit jaar de aanpak van de weesfietsenproblematiek worden geïntensiveerd mede door de extra financiële middelen die hiervoor zijn vrijgemaakt. Dit moet leiden tot minder weesfietsen op straat en daarmee een verbetering van de leefbaarheid.